CMK 231 / hükmün açıklanmasının geri bırakılması hukukta kısaca HAGB şeklinde belirtilir. Ceza Mahkemesi Kanunu 231. maddesi bu konuyu düzenlemektedir. Bu maddeye göre mahkeme, işlediği suç nedeniyle ceza alan sanığın almış olduğu cezayla ilgili hükmü açıklamayı geri bırakır. Belli şartların yerine getirilmiş olması halinde mahkeme hükmünü açıklamaz. Alınan bu karar ile sanık almış olduğu cezanın hükmünün açıklanması geri bırakıldığı için almış olduğu cezanın şartlarını yerine getirmez.
Mahkeme tarafından alınan HAGB kararı sonrası sanık beş yıl içinde kasti bir suç işlememelidir. Bu takdirde dava düşer ve hükmü açıklanması geri bırakılan kararın da hukuki bir sonucu ortaya çıkmaz. Aksi durumda yani sanığın belirtilen sürede yeniden kasti suç işlemesi halinde mahkeme kararı açıklar. Hüküm açıklandığı takdirde sanığın almış olduğu ceza sonucunda cezalandırılması söz konusu olur. Avukat Halil İbrahim Şentürk ceza davalarında deneyimli bir avukat olarak hizmet vermektedir. Sahip olduğu bilgi ve deneyim ile müvekkillerinin CMK 231. maddeden yararlanabilmesi için gerekli hukuki işlemleri yapar. Ayrıca müvekkillerini kanunun bu maddesi ile ilgili bilgilendirir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Şartları
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması şartları yerine getirilmelidir. Şartlar oluşmadan bu kararın alınması mümkün değildir. Aynı zamanda alınmış olsa dahi geçersiz kabul edilir. HAGB hangi şartlarda uygulanır CMK 231 ile açık bir şekilde belirtilmiştir. Mahkeme belirlenmiş bu şartlara dikkat ederek kararını verir. HAGB kararının alınması için sanığın rızasının alınması şartı bulunur. Sanığın bu konuda rızası olmadığı durumlarda mahkeme bu yönde karar alamaz.
Hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararının alınma zamanı da önemlidir. Yargılama süreci sonunda hakim alınan kararın hukuki ve yasal anlamı oluşabilecek sonuçları hakkında sanığı bilgilendirmelidir. Bu bilgilendirme ile sanığın rızası alınarak karar alınmalıdır. Yargılamanın başlangıcında ya da karar aşaması öncesinde sanığa rızası sorulmamalıdır. Aksi takdirde masumiyet karinesinin zarar görmesine neden olunabilir. Sanık HAGB konusunda rızasını sözlü olarak beyan etmelidir. Sessiz kalması kabul ettiği ve rızası olduğu anlamına gelmez. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması şartları kanun ile şu şekilde belirlenmiştir:
- Suçun niteliği: 2 yıldan az hapis cezası gerektiren suçlarda HAGB uygulanabilir. Ağır ceza ve bu süreden uzun hapis cezası olan suçlarda uygulanması mümkün değildir.
- Sanığın adli sicil kaydı: Sanık daha önceden kasti olarak suç işlememiş ve hapis cezası almamış olduğu durumlarda HAGB uygulanabilir. Özellikle sanığın kasti olarak işlenmiş suçlardan ceza almamış olması önemlidir.
- Yargılama sırasında sanığın tutum ve davranışları: Sanığın yargılama sırasında pişmanlık göstermesi, mahkemeye karşı saygılı davranışlarda olması, suçun tekrarlanmayacağına dair bir kanının mahkemede oluşması halinde hükmün açılması geriye bırakılabilir.
- Zararın giderilmesi: Suçu işleyen sanık bir kişiyi ya da kamuyu zarara uğratmış olabilir. Bu durumda sanığın oluşan zararı aynen iade, eski hale getirme ve tazmin yoluyla zararı giderme yoluna gittiğinde hükmün açıklanması geriye bırakılabilir.
- Sanığın geleceğe dair suçu tekrar işlemeyeceği beklentisi: Mahkemede sanığın yaptığından pişman olduğu ve aynı suçu ya da kasti suçları tekrar işlemeyeceğine dair bir kanı oluşabilir. Bu durumda mahkeme hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararını verebilir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılma Denetim Süresi
Hükmün açıklanmasının geri bırakılma denetim süresi kararın verilmesinden itibaren beş yıl olarak belirlenmiştir. Bu süre bazı özel durumlarda bir yıl ile sınırlı olacak şekilde belirlenebilir. HAGB denetim süresi boyunca sanık herhangi kasti bir suç işlememelidir. Ancak bu şekilde mahkeme tarafından alınan ceza kararı ve buna dair hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı yok hükmünde olur.
Sanık beş yıl içinde kasti bir suç işlediğinde ve bu suçtan yargılanarak ceza aldığında hüküm açıklanır. Bundan kaynaklı olarak da yeni işlediği suçun cezasının yanında eskiden almış olduğu hapis cezasının da infaz edilmesine karar verilir.
Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması ve Zaman Aşımı İlişkisi
Hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı alındığı takdirde zaman aşımı süresi birbiriyle etkileşim halindedir. Sanık HAGB sürecini kabul ettiği takdirde zaman aşımı süresi durdurulmuş olur.
Mahkemenin HAGB kararı almasının ardından davada zaman aşımı süresi dondurulmuş olur. Zaman aşımı süresi denetim boyunca durmuş olur. Denetim süresi bittiğinde zaman aşımı için süre kaldığı yerden devam eder.
Sanık denetim süresinde mahkemenin verdiği karara uygun hareket etmelidir. Ayrıca kasti olarak suç işlememeye dikkat etmelidir. Denetim süresinde bu şekilde davranıldığı takdirde hükmün açıklanmasına gerek kalmaz. Ayrıca zaman aşımı süresi de ortadan kalkmış olur ve dava düşer. Aksi takdirde sanık kasti suç işlediğinde denetim sonlanır. Sanığın almış olduğu cezanın infaz edilmesi gerekir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Hangi Suçlarda Uygulanır?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı uygulanabilen suçlar hangileridir, hakkında ceza davası açılmış olan kişilerin araştırdıkları konular arasında yer alır. Avukat Halil İbrahim Şentürk ceza davalarındaki deneyimi ile müvekkillerinin yanında yer alır. Müvekkillerinin haklarında açılmış olan davalarda HAGB kararından yararlanabilmesini sağlar. Aynı zamanda bu karardan yararlanan müvekkillerinin denetim sürecinde nasıl davranmaları gerektiği konusunda da bilgi verir. Hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı verilmesinin uygun olduğu suçların hangileri olduğu kanunlar ile belirlenmiştir. Buna göre hapis cezası iki yıldan fazla olmayan suçlarda HAGB uygulanır. Bu kararın uygulandığı suçlar arasında şunlar bulunur:
- Taksirle insan yaralama
- Kasten insan yaralama ve saldırma
- Hakaret suçları
- Nitelikli dolandırıcılık
- Tehdit ve şantaj suçları
- Hırsızlık
- Nitelikli dolandırıcılık
- Uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçları
- Özel hayatı ihlal eden bilişim suçları
- Mala zarar verme
- Mal kaçırma suçları
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Hangi Suçlarda Uygulanmaz?
Kanunlar suçu cezalandırırken aynı zamanda suçu işleyen bireylerin de bir şans daha bulabilmelerini amaçlar. Bunun için de mahkemeler bazı suçlar için hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilebilmesini mümkün kılar. Bunun yanında HAGB kararı verilemeyecek suçlar da bulunuyor. Mahkeme bazı suçlarda HAGB kararını alamaz ve sanığın almış olduğu ceza infaz edilir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilemeyeceği suçlar şu şekilde açıklanabilir:
- Anayasanın 174. maddesi ile koruma altına alınan inkılap kanunlarındaki suçlar, Türkiye Cumhuriyeti’ni, Atatürk ilke ve inkılaplarını koruma altına alan suçlar
- İki yıldan fazla hapis ve adli para cezası gerektiren suçlar
- 477 sayılı Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında Kanunun kapsamında işlenen suçlar
- 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanunun kapsamında işlenen suçlar
- Şike ve teşvik suçları
- İmar kirliliğine neden olma suçları
- Karşılıksız çek keşide etme suçları
- Disiplin hapsi ve tazyik hapsi gerektiren suçlar
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Bozulduğunda Ne Olur?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması bozulduğunda ne olur araştırılan konulardandır. Bu konuda detaylı bilgileri Gaziantep Avukat Halil İbrahim Şentürk tarafından verilen danışmanlık hizmeti ile almak mümkün olur. Aynı zamanda HAGB bozulduğunda bundan minimum düzeyde olumsuz etkilenilmesini sağlar. Mahkeme tarafından HAGB kararı verildiği takdirde sanık için beş yıllık bir denetim süresi başlar. Bu süre içinde sanığın kasti bir suç işlemesi ve ceza alması halinde mahkeme hükmü açıklar.
Mahkeme hükmü açıklarken sanığın durumunu inceler. Yaptığı inceleme sonucunda cezanın yarısı kadar bir bölümünün infaz edilmemesine karar verebilir. Sanık için koşullar oluşmuş ise bir sonraki alınan cezanın infazının ertelenmesine ya da son cezanın farklı uygulama seçeneklerine dönüştürülmesi kararı da verilebilir. Denetimin bozulması halinde CMK 231/11 kapsamında mahkeme karar verir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararına İtiraz Edilebilir mi?
HAGB kararının mahkeme tarafından alınması halinde bu karara itiraz edilmesi mümkün olur. Bu yönde itirazların yapılması için hukuki bilgi ve deneyim gereklidir. Ancak bu şekilde tüm hukuki işlemler kanunlara uygun olarak yapılabilir. Böylece lehinize olacak sonuçların alınması mümkün olur.
Avukat Halil İbrahim Şentürk müvekkillerinin bütün hukuki haklarını korumak için titiz bir çalışma yapar. Müvekkillerinin aleyhine açılan ceza davalarında onları temsil eder. Davanın lehlerine olacak şekilde sonuçlanması için dikkatle çalışır.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararında Yetkili Mahkemeler
HAGB kararının verilmesi halinde bunun bozulması yönünde başvuru yapılması mümkün olur. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararında yetkili mahkemeler istinaf ve temyizdir.
Hükmün verilmesinin ardından bağlı bulunduğu Bölge Adliye Mahkemesi tarafından inceleme yapılır. Bölge Adliye Mahkemesi alınan HAGB kararı usul ve esasa ilişkin olarak inceler. İstinaf başvurusundan sonuç alınamadığı takdirde temyiz başvurusu yapılabilir. Karar ilk derece mahkemesi olarak Bölge Adliye Mahkemesi ya da Yargıtay tarafından verilmiş ise direkt temyize başvuru yapılabilir. Bölge Adliye Mahkemesinin verdiği kararı Yargıtay hukuka uygunluk açısından inceler.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararında İstinaf ve Temyiz Başvurusu Yapılamayacak Kararlar
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı istinaf ve temyiz yolu açıktır. Bunun yanında bazı durumlarda bu karara itiraz edilmesi mümkün değildir. Kanun maddeleri ile bu konuda kesin hükümler belirlenmiştir. CMK 272. madde üçüncü fıkra ile istinafa gidilemeyecek kararlar şunlardır:
- Hapis cezası adli para çevrilmiş olduğu durumlar dışında 15.000 TL’ye kadar olan adli para cezaları
- Adli para cezasında üst sınırın 500 günü geçmediği suçlarda verilen beraat kararı
- Kesin olduğu kanunlarla belirtilen hükümlerle verilmiş kararlar
CMK 286. madde birinci ve ikinci fıkraları ile temyize götürülemeyecek HAGB kararları şu şekilde belirlenmiştir:
- Hapis cezasından çevrilen seçenek yaptırımlara dair kararlar
- Beş yıl ya da daha az hapis cezaları ve adli para cezalarına dair istinaf kararları
- Beş yıl ya da daha az hapis cezasını artırmayan Bölge Adliye Mahkemesi kararı
- Bozma kararları
- Üst sınırı iki yıla kadar olan suçlara dair alınan kararlar
- Eşya ya da kazanç müsaderesi ile ilgili kararlar
- Adli para cezası gerektiren suçlarla ilgili kararlar
- Davanın düşmesi ve sanığın ceza almamasına dair verilen beraat kararı
- On yıl ve daha az hapis cezası ve adli para cezası alınması mümkün olan davalarda beraat kararının verilmesi
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Sicile İşler mi?
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı alındığı takdirde sanığın siciline işlenmez. Masumiyet karinesi esasına mahkeme tarafından alınan bu karar ile bir zarar gelmesine izin verilmez. Mahkeme tarafından alınan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı kişinin adli sicil kaydında görülmez.
Adli sicil kaydında görülmemesi ile birlikte hayatında hukuki bir olumsuzluk olmasına izin verilmez. Anayasa Mahkemesi tarafından bu yönde karar alınmıştır. Anayasa Mahkemesinin verdiği bu karara bütün mahkemeler uymalıdır. Aynı zamanda HAGB kararının kişinin adli sicil kaydında yer almasına izin verilemez. Ancak kişi denetim süresi boyunca yeniden kasti suç işlediğinde hüküm açıklanır. Bu şekilde sanığın cezası infaz edilir. Hükmün açıklanması halinde ise almış olduğu ceza adli sicil kaydında yer alır.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Adli Para Cezası İlişkisi
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararından 3 ay ile 2 yıl arasında hapis cezası alan bütün sanıkların yararlanması mümkün olur. Sanığın bu cezayı ya da adli para cezası alması halinde mahkeme tarafından HAGB kararı verilebilir. Mahkeme hükmün açıklanmasının geri bırakılması ya da denetimli serbestlik kararı alabilir. Mahkemeler tarafından verilen 4 aylık hapis cezalarının adli para cezasına çevrildiği görülür. Mahkemenin almış olduğu bu adli para cezası ile ilgili HAGB yönünde değerlendirilmez. Mahkemenin vermiş olduğu adli para cezasının ödenmesi gerekir. Sanığın davası hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına bağlı olmadan diğer davaları görülmeye devam eder. Hukuki konularda uzman görüşü ve danışmanlık almak için Avukat Halil İbrahim Şentürk ile iletişime geçilebilir. Ceza davalarında en iyi şekilde temsil edilmek için de avukatlık hizmetinden yararlanılabilir.
